BLOG

Maak je klein wat eigenlijk groot is?

Je leest de mail die je zojuist verstuurd hebt: ‘Ik zou je vriendelijk willen vragen om de volgende keer de deadline te respecteren.’ Is dit werkelijk wat je wil zeggen tegen deze notoire laatkomer, die je al maanden het bloed onder de nagels vandaan haalt met zijn ondermijnende gedrag? Je familie en vrienden hebben heel andere taal te horen gekregen over deze ergerniswekkende collega. Het is duidelijk dat je die formuleringen niet in een mailtje moet zetten; zo zijn onze manieren niet. Bovendien zul je het gewenste resultaat ook daarmee niet bereiken. Maar waarmee dan wel?

Beleefd zijn betekent niet dat je over jezelf of over je boodschap heen moet stappen. Je kunt ook beleefd blijven zonder jezelf of de boodschap te kort te doen. Zoals je thuis de boodschap misschien te groot hebt gemaakt, is hij in de mail te klein geworden. Je zoekt een manier waarop je boodschap precies zo overkomt als jij wenst en niets aan duidelijkheid te wensen over laat. Je wilt een mail schrijven die zowel volledig recht doet aan jezelf als aan de boodschap. Hoe doe je dat?

Denk nog eens na wat je te zeggen hebt tegen degene waarmee je een appeltje te schillen hebt. Stel je vervolgens voor dat je op vakantie bent en vanuit die ontspannen toestand nog eens terug wil komen op de kwestie. Je hebt daarvoor alleen drie ouderwetse ansichtkaarten ter beschikking met ruimte voor een paar korte zinnetjes. Op de eerste ansichtkaart is je boodschap zonder twijfel te groot. Houd je niet in, neem geen blad voor de mond. Dit is een ongecensureerde versie. Vergeet de aanhef en de afzender niet en vergeet niet om het kort te houden! Vervolgens maak je een versie die overduidelijk veel te klein is. Je minimaliseert jezelf en dat wat je te zeggen hebt. Dit is een overbeleefde versie.

De derde versie is die van het juiste midden: precies de juiste tekst die alle drie de betrokken partijen recht doet: de zender, de ontvanger en de boodschap zelf. Het innemen van deze middenpositie vormt de kern van meesterschap volgens Aristoteles. Een deel van zijn definitie van meesterschap luidt: de karaktertoestand die er voor zorgt dat iemand de juiste keuzes kan maken, die het midden houden tussen wat voor hem of haar een te veel of te weinig zou zijn.

Als je deze oefening voor het eerst doet is het verstandig (en leuk en leerzaam!) om de versies aan iemand voor te lezen. Zowel de ander als jijzelf horen onmiddellijk of de drie versies werkelijk kloppen. Ook als je na het schrijven zeker denkt te weten dat je versies perfect zijn; test even door voor te lezen aan iemand of minstens hardop te lezen voor jezelf. Je zult je verbazen hoe vaak de eerste en tweede versie nog niet groot of klein genoeg blijken te zijn. Of dat de derde versie eigenlijk nog steeds te klein is en daarmee afbreuk doet aan jou en je boodschap.

De briefkaartoefening is een centrale oefening in de praktische filosofie en de ontwikkeling van meesterschap. Waarschuwing: Als je er eenmaal aan begint, kom je er nooit meer van af!


Houd jij je boodschap wel eens te klein onder het mom van beleefdheid? Socrates helpt!
Wil je gebeld worden voor een socratische impuls? Stuur ons een mail met je vraag en telefoonnummer.

Wil je meer weten over het juiste midden of wat praktische filosofie voor jou en je bedrijf kan betekenen? Schrijf je in voor gratis tips en advies.